دوشنبه 01 خرداد 1402

کد خبر: 5566

تعداد بازدید: 144

مدیر پایگاه میراث‌جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه:

سایت‌موزه‌های چغازنبیل و هفت‌تپه پایش مستمر می‌شوند/ ایجاد راهنمای شنیداری قدم کوچکی برای روشن‌دلان است/ ایجاد پایگاه داده‌ از اشیاء کاوش‌شده در دست اجرا است

روز جهانی موزه و گنجینه به مثابه نوزایی و نوروزی برای موزه‌ها و سایت موزه‌ها است؛ هرسال در این روز یک شعار از سوی شورای جهانی موزه‌ها تدوین می‌شود تا جایگاه موزه‌ها در زندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه به ثبات برسد و منشاء تحولات عمیق باشد. همه دست‌اندرکاران موزه‌ها و سایت‌موزه‌ها نیز متعاقباً تلاش خود را برای تحقق اهداف شعار سال انجام ‌دهند.

مدیریت مجموعه میراث‌جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه با عهده‌داری صیانت از دو سایت‌موزه دوره ایلامی (شهر ایلامی دور اونتاش "چغازنبیل" و شهر ایلامی کبنک "هفت‌تپه") و نیز یک موزه در کنار محوطه هفت‌تپه، با برنامه‌ریزی دقیق همواره سعی در تحقق اهداف حفاظتی اصالت‌محور خود با تکیه بر شعار سال داشته است که به همین بهانه و فرارسیدن روز جهانی موزه‌ها و آغاز هفته میراث‌فرهنگی گفتگویی را با عاطفه رشنویی مدیر پایگاه این میراث‌جهانی ترتیب داده‌ایم که در ادامه از نظر خواهید گذراند.

*خانم رشنویی، درخصوص لزوم حفاظت از میراث‌جهانی به‌خصوص چغازنبیل و هفت‌تپه بگویید.

مجموعه میراث‌جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه از بزرگترین سایت‌موزه‌های خشتی برجای‌مانده از دوره ایلام است که در جایگاه دو شهر، تمدنی گمشده از ایلام را نمایندگی می‌کند. این مجموعه رسالت حفاظت و معرفی این دو شهر چندهزار ساله را دارد و باید با برنامه‌ریزی دقیق و حفاظت مستمر و صیانت‌محور با تکیه بر حفظ اصالت، ارزش‌های برجسته جهانی را تضمین کند؛ موضوعی که بصورت پیوسته و بی‌وقفه انجام می‌شود و نیازمند مدیریت بهینه است. در راستای تحقق این رسالت، در یکسال گذشته برنامه حفاظت و مرمت مستمر در ساختارهای معماری هر دو مجموعه تاریخی چغازنبیل و هفت‌تپه در دستورکار این پایگاه بوده و با برپایی کارگاه‌های متعدد، مرمت ساختارها، حصارها، معابد و قله زیگورات با مصالح همگون با نظارت آزمایشگاه مواد مجموعه، اقدام مستمر صورت گرفته است. قسمت‌هایی از این اقدامات مرمتی بصورت برنامه برون‌سپاری به بخش خصوصی از طریق اعتبارات ابلاغی عمرانی ملی و قسمت‌هایی نیز بصورت مستمر توسط نیروهای آموزش‌دیده این پایگاه صورت گرفته است. بخش حفاظت و مرمت مهمترین بخش مجموعه چغازنبیل و هفت‌تپه است که به‌صورت مستمر و روتین عملیات مربوط را در طول سال براساس اولیت‌ها انجام می‌دهد.

*در یک سال گذشته چه اقدامات شاخصی در چغازنبیل و هفت‌تپه انجام شد؟

در ادامه برنامه تفسیر و ارائه مناسب به ویژه در چغازنبیل و مسیر بازدید آن، مورد بازنگری قرار گرفت تا در صورت وجود ضعف‌ها و مشکلات موجود، راه‌حل‌هایی برای مرتفع کردن آن‌ها بررسی و اجرا شود. در چغازنبیل و هفت‌تپه این مراحل در فصل زمستان انجام می‌گیرد تا محوطه و موزه برای بازدید گردشگران نوروزی آماده شود. نوسازی تابلوهای مسیر بازدید، به روز‌رسانی تابلوهای اعلانات خدمات ویژه گردشگری، ساماندهی مسیر و سعی در ایجاد امکانات رفاهی گردشگران در مجموعه‌ها از جمله اقداماتی بود که امسال نیز در چغازنبیل و هفت‌تپه انجام شد.

*در بخش حفاظت، آیا اقدامات حفاظتی فقط محدود به عرصه میراث‌جهانی می‌شود؟

پایش مستمر، از اصول نگهداری آثار تاریخی است که به دقت در طول سال در محوطه‌ها و حتی موزه هفت‌تپه انجام می‌شود. براساس دستور‌العمل داخلی نگهداری از این بناهای خشتی و موزه‌، کارشناسان آسیب‌های وارده تحت مطالعه را با پایش‌های دامنه‌دار روی آثار معماری، آثار موزه و مخزن و محوطه‌ها به دقت انجام می‌دهند و بررسی و تحلیل می‌کنند. پایش صرفاً محدود به بناهای چغازنبیل و هفت‌تپه و موزه هفت‌تپه نمی‌شود؛ بلکه منظر این دو محوطه و محوطه‌های موجود در عرصه و حرائم نیز به صورت مستمر پایش شده‌اند تا تغییرات طبیعی و انسانی را رصد کنند و برای صیانت از منظر باستانی برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام گیرد.

*پایگاه در حوزه معرفی و آموزش، رسالت خود را چگونه دنبال می‌کند؟

در حوزه معرفی و آموزش، این پایگاه مجدانه کوشش کرده است تا رسالت خود را علاوه بر تولید محتوای علمی در مجلات علمی و نشریه‌های داخلی و محلی از طریق انتشار محتوای مرتبط با تقویم فرهنگی براساس استانداردهای ارائه در میراث‌جهانی، در فضای مجازی نیز اشاعه دهد. هدف از تقویم فرهنگی و تولید و انتشار محتوای متناسب با آن، معرفی دقیق‌تر سبک زندگی در دنیای ایلام و ارتقای سطح فرهنگی مخاطبان مجموعه است. انتشار کتاب "بارقه کائنات: نگاهی بر میراث‌جهانی چغازنبیل" با یکی از فرهیخته‌ترین انتشارات کشور، انتشارات کتابسرای میردشتی، محصول توجه ویژه پایگاه چغازنبیل و هفت‌تپه به مخاطب عمومی و علاقه‌مند فارسی‌زبان است. آموزش به اقشار مختلف نیز همچون سال‌های پیشین در رده‌ها و سطوح مختلف جامعه توسط میراث‌جهانی چغازنبیل انجام گرفته، برنامه آموزش مستمر بانوان جامعه محلی با هدف تولید صنایع‌دستی به‌ویژه بافته‌های عشایری فرش و گلیم، ادامه پیدا کرده؛ علاوه بر آن، برنامه‌های آموزشی متنوعی به مناسبت‌های گوناگون برای کودکان و نوجوانان جامعه محلی با هدف نهادینه ساختن اهمیت میراث‌فرهنگی و راه‌های حفاظت همگانی از آن نیز برگزار شده است. موضوع آموزش و توانمندسازی جوامع محلی به‌خصوص کودکان و زنان از اصول اجرایی راهنمای اجرایی کنوانسیون میراث‌جهانی است که بصورت مستمر در این پایگاه انجام می‌شود.

*در سال 1401، راهنمای شنیداری محوطه نیز راه‌اندازی شد. از اهداف راه‌اندازی این راهنما بگویید.

بله. در سال گذشته با هدف معرفی بهتر و دقیق‌تر محوطه چغازنبیل و موزه هفت‌تپه و سهولت دسترسی به اطلاعات محوطه، راهنمای صوتی چغازنبیل (قابل دریافت از برنامه بازار) و راهنمای صوتی موزه هفت‌تپه که از طریق اسکن بارکد در موزه قابل دریافت است، تولید و راه‌اندازی شد. امروزه استفاده از فن‌آوری‌های جدید، راحت‌تر و سریعتر در دسترس عموم مردم قرار می‌گیرد که یکی از این فن‌آوری‌ها، تعریف Qr code با اهداف مختلف است که در محوطه‌های تاریخی و موزه‌ها نیز کاربرد فراوانی پیدا کرده است. خواندن متن کامل معرفی ویترین‌ها و اشیای درون آن‌ها برای بعضی از گردشگران دشوار و یا خارج از حوصله آنان است. بسیاری از بازدیدکنندگان ترجیح می‌دهند اطلاعات موزه را بشنوند. راهنمای شنیداری موزه هفت‌تپه، یک فایل صوتی است که بازدیدکنندگان می‌توانند در هنگام تهیه بلیت و یا در زمان بازدید، از طریق اسکن بارکدهای موجود، آن را دریافت کنند و در هنگام بازدید، گوش دهند. یکی از اهداف راه‌اندازی این راهنمای صوتی در موزه هفت‌تپه، فراهم کردن بستری است که همه افراد جامعه بتوانند از بازدید موزه، بهره ببرند. راهنمای شنیداری، قدمی کوچکی برای بهره‌مندی بازدیدکنندگان روشن‌دل از موزه هفت‌تپه شمرده می‌شود.

*در بازنگری محتوای موزه هفت‌تپه چه مواردی مدنظر قرارگرفته شده است؟

باتوجه به این‌که موزه هفت‌تپه در حال حاضر اتاق معرفی دو محوطه ایلامی چغازنبیل و هفت‌تپه است، بازنگری محتوای آن بر محور معرفی زندگی ایلامی قرار دارد. در بازنگری موزه، تعریف دوره ایلام، وجوه مادی و معنوی زندگی در این دوره، انتخاب اشیا براساس جنبه‌های مختلف این دوره، ساده‌سازی محتوا، چیدمان اصولی اشیا با تأکید بر حفاظت دقیق و نمایش کاربری، تاریخچۀ کاوش‌ها در چغازنبیل و هفت‌تپه و ساختمان موزه، مورد توجه قرار گرفت.

*امنیت مجموعه‌ها در چه وضعیتی قرار دارد؟

وجود مخزن امن با استانداردهای امنیتی و حفاظتی، پیش‌نیاز یک موزه است. متأسفانه این موضوع در موزه هفت‌تپه مورد توجه قرار نگرفته بود و مخزن موجود با استانداردهای بین‌المللی فاصله داشت. جانمایی مخزن، طراحی داخلی، عملیات آماده‌سازی، استحکام‌بخشی فضای داخلی در فاز یک راه‌اندازی مخرن استاندارد در موزه هفت‌تپه انجام گرفت. همچنین در راستای پشتیبانی و بالا بردن ضریب امنیتی مجموعه‌ها، تجهیز روشنایی و دوربین‌های مداربسته موجود و تعمیر زیرساخت‌های الکتریکی و مکانیکی بصورت مستمر در حال انجام هستند و هر دو محوطه مجهز به دوربین مداربسته و نور‌پردازی مناسب هستند که فاز یک آن‌ها انجام شده و اجرای فاز دو نیز در دستورکار است.

*آیا پایگاه داده‌ای از اشیاء مکشوف چغازنبیل و هفت‌تپه وجود دارد؟

از مهم‌ترین رسالت‌های موزه‌ها و سایت‌موزه، پژوهش و جمع‌آوری اطلاعات دقیق از یافته‌ها و پراکندگی یافته‌ها در موزه‌ها و مجموعه‌های مختلف است. پایگاه میراث‌جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه نیز با هدف تهیه پایگاه داده‌ای از اشیای کاوش‌شده از این دو سایت ‌موزه، طرح میان‌مدتی در موزه ملی ایران تدوین کرده و فاز نخست آن را اجرا کرد. کاوش‌های یازده‌ساله چغازنبیل در اواخر دهه 30 و دهه 40 خورشیدی در حالی انجام گرفت که اشیای حاصل از کاوش میان هیئت فرانسوی و موزه ملی ایران تقسیم می‌شد. از این رو، تعداد بی‌شماری از اشیای چغازنبیل در موزه ملی ایران در مخزن‌های امن و نمایشگاه ایران باستان نگهداری می‌شود.

مستندنگاری و دسته‌بندی اشیا، ثبت دقیق اطلاعات آن‌ها و عکاسی و ورود اطلاعات به پایگاه داده‌ای، در این مرحله انجام گرفته است. اشیای کاوش‌شده از محوطه هفت‌تپه نیز پس از تغییر کاربری موزه هفت‌تپه به تهران منتقل شد و همچنان آثاری از این محوطه در مخازن موزه ملی نگهداری می‌شود. در مرحله اول تعداد 800 شی از این مجموعه ثبت و عکاسی شد. مرحله دوم این طرح نیز مستندنگاری آجرنوشته‌ها است که در دستورکار قرار دارد.

*صحبت پایانی؟

تدوین برنامه جامعه مدیریت مجموعه‌ها، تدوین پلان مدیریت چغازنبیل و تهیه طرح مدیریت گردشگری مجموعه در دست اقدام است که با اتمام مطالعات پایه و تکمیلی در مرحله ویرایش نهایی قرار دارد.

*گفت‌وگو از سیدجواد خراسانی

اشتراک گذاری:

{{{BlockHeader}}}

مدیر پایگاه میراث‌جهانی چغازنبیل و هفت‌تپه:

سایت‌موزه‌های چغازنبیل و هفت‌تپه پایش مستمر می‌شوند/ ایجاد راهنمای شنیداری قدم کوچکی برای روشن‌دلان است/ ایجاد پایگاه داده‌ از اشیاء کاوش‌شده در دست اجرا است

اعضای شورای فنی میراث‌فرهنگی خوزستان تجلیل شدند

آسیب‌پذیری میراث‌جهانی شوشتر در مواجهه با بحران آب و تغییرات اقلیمی طی یک نشست بررسی شد

جابه جایی بیش از ۲۱ هزار گردشگر نوروزی در راه‌آهن زاگرس

تجلیل وزیر میراث‌فرهنگی از دو استادکار و یک بهره‌بردار بناهای تاریخی خوزستان

پیام تبریک مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان به مناسبت روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی

اتمام جمع‌بندی آمار ستاد نوروزی 1403 خوزستان / رتبه اول دزفول در میزان اقامت و بازدید از جاذبه‌های گردشگری

موضوع عفاف و حجاب در حوزه گردشگری خوزستان بررسی شد

جابجایی نزدیک به 130 هزار گردشگر از فرودگاه بین‌المللی اهواز/ تهران و مشهد پرترددترین مسیر در فرودگاه اهواز

استقبال چندهزارنفری از جشن اقوام ایرانی در ایذه

همه پرواز‌های فرودگاه‌های خوزستان به مدت یک‌روز لغو شدند

پیشرفت 95 درصدی طرح بهسازی بازار تاریخی امام اهواز / ادامه بهسازی پس از تعطیلات عید فطر

نمایش عیدانه صنایع‌دستی و هنر اقوام ایرانی در اهواز

پیدا شدن گردشگران ناپدیدشده در ارتفاعات دزفول

پیام تبریک مدیرکل میراث‌فرهنگی خوزستان به مناسبت عید سعید فطر

بهره‌مندی نزدیک به ۳۸۰ هزار گردشگر از جاذبه‌های دریایی خوزستان

شترسواری نوروزی در میراث‌جهانی شوش

بازدید بیش از ۴۷ هزار گردشگر نوروزی از اسکله‌های بندر خرمشهر

گزارش تصویری| حضور مدیرکل و کارکنان میراث‌فرهنگی خوزستان در راهپیمایی روز جهانی قدس

تمدید مهلت ارسال آثار به دبیرخانه نخستین جایزه دانشگاهی شهید بهروز مرادی

فهرست قراردادهای 1402 با جزئیات

حدود 3 میلیون اقامت و 20 میلیون بازدید از جاذبه‌های گردشگری خوزستان / تداوم ثبت آمار تا 24 فروردین

فهرست مجوزهای اعطایی به افراد حقیقی و حقوقی در حوزه معاونت میراث 1402

مجوزهای سال 1402-گردشگری

مجوزهای سال 1402-صنایع دستی

اسامی شرکت کنندگان در مزایدات و مناقصات و لینک‌ها در سال 1402

مرمت بافت اهواز

آگهی شیوند

ساختمان اداره کل،بهسازی شوشتر،یادمان دفاع مقدس

فهرست مجوزهای اعطایی سرمایه گذاری 1402

آگهی روزنامه شوشتر و بین راهی و یادمان مقدس

تماس با ما

ما را دنبال کنید