یک شنبه 22 تیر 1404

کد خبر: 7015

تعداد بازدید: 36

جلیل جعفری

یادداشت|گردشگری ادبی؛ چرا و چگونه؟

گردشگری ادبی گونه‌ای از گردشگری است که به دلیل علاقه به یک نویسنده، اثر یا فضای ادبی و یا میراث ادبی یک مقصد صورت می‌گیرد و عبارت از موزه‌های مرتبط با نویسندگان، آثار ادبی، پیمودن مسیرهای ادبی و بازدید از محل تولد یا تدفین ادیبان و در نهایت موزه‌های با مضامین ادبی است و گردشگری نوینی به شمار می‌آید.

جلیل جعفری، مترجم ادبی و فعال رسانه، در یادداشتی نوشت: گردشگر ادبی در ایران هنوز توسعه درخور توجهی نکرده است و مقاصد گردشگری ادبی ما کمابیش محدود به بازدید از آرامگاه‌های سعدی و حافظ در شیراز می‌شود. این در حالی است که ایران از لحاظ ادبی و تعداد شاعران و ادیبان کشوری غنی و مثال‌زدنی است.

در استان خوزستان نیز با وجود ظرفیت‌های بی‌شمار در این استان هنوز هم صنعت گردشگری ادبی صنعت کم‌تر شناخته شده‌ای محسوب می‌شود؛ به‌طوری که حتی تورهای گردشگری و فرهنگی چندان به این حوزه نمی‌پردازند. این در حالی است که رونق صنعت گردشگری ادبی می‌تواند زمینه‌های درآمدزایی را فراهم کند.

گردشگری مشاهیر، فرهنگی و تاریخی در دنیا سالانه بیش از یک میلیارد مهاجرت موقت و سفر را به دنبال دارد و در سراسر دنیا نیز از این موضوع در راستای پیشبرد اقتصاد گردشگری بهره برده می‌شود.

در استان خوزستان جذابیت‌های فرهنگی و ادبی ویژه‌ای وجود دارد؛ جذابیت‌هایی مرتبط با مشاهیر، مفاخر، علما و نخبگان که این موضوع اقدامات خاص مسئولان را می‌طلبد.

این شاخه از گردشگری علاوه بر اینکه گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند، اثرات مثبت زیادی را نیز هم برای جامعه میزبان و مهمان به همراه دارد که مهمترین آن‌ این است که مردم با آداب و رسوم و فرهنگ و هنر ملل مختلف و جوامع محلی آشنا می‌شوند و در میان گردشگرانی که شاهد این فرهنگ‌ها و تمدن‌ها هستند، مودت و الفت ایجاد و از خیلی از کینه‌ها، عداوت‌ها و دشمنی‌ها دوری می‌شود.

میراث‌‌های ادبی از جمله صنایع فرهنگی و خلاقی هستند که امروزه یکی از بازارهای با علایق ویژه گردشگری به نام گردشگری ادبی درحال تجاری‌سازی پایدار آنها است. گردشگری ادبی شکلی از گردشگری است که با فرهنگ، تاریخ و تمدن چند هزار ساله ایران و آثار ادبی فاخر آن پیوند خورده است.
گردشگری ادبی با بازسازی صحنه‌هایی که در آثار ادبی و تاریخی وجود دارد، یا با ترسیم نقشه گردشگری سفر‌های شاعران و نویسندگان در کتاب‌هایشان، یا حتی در کنار مقبره یا مجسمه‌ای نمادین از اسطوره‌ها و شخصیت‌های افسانه‌ای، شما را به سفری دور و شگفت‌انگیز در میان بزرگان تاریخ و فرهنگ ایران و سرزمین‌های دیگر می‌برد.

گردشگری ادبی در واقع ترکیبی از سفر، ادبیات و تجربیات فرهنگی است که سابقه‌ای طولانی در جهان دارد و امروزه با ترکیب فناوری‌های هوشمند، تجربیات جدید و منحصربه‌فرد به گردشگران ادبی ارائه می‌دهد.

گردشگران ادبی افرادی هستند که با شناخت و آگاهانه به سراغ بازدید از جاذبه‌های ادبی می‌روند؛ آنطور که مرحوم محمدعلی اینانلو، مستند‌ساز و استاد طبیعت‌گردی، پیشتر گفته بود: «گردشگر ادبی کسی نیست که تنها به آرامگاه حافظ و سعدی سری می‌زند و از اندک محصولات فرهنگی موجود در آن استفاده می‌کند یا گریزی به فال حافظ می‌زند. گردشگری ادبی، باید هدفمند و درآمدزا باشد و شناخت انسان‌ها از اسطوره‌ها و مکان‌هایی که کمتر کسی آن‌ها را می‌شناسد مانند بایزید بسطامی، شیخ حسن جوری یا روستای فریومد، باعث رونق گردشگری ادبی در این مرز و بوم می‌شود.»

سال‌ها است که خواندن داستان سفر جهانگردان و نویسندگان ایرانی مانند ناصر خسرو قبادیانی، برادران امیدوار و... در سفرنامه‌ها و خاطراتشان، به منبعی مهم برای آشنایی با سرزمین‌های دور و شگفتی‌های آن تبدیل شده است. نمونه‌های خارجی این نویسندگان نیز بسیار است.
سفرنامه‌های تاریخی و معاصری که در میان کتاب‌ های منتخب اهالی سفر و گردشگری دیده می‌شود و خواندن هر ورق از آن، شوق سفر به مقاصد و بازدید از جاذبه‌های دیدنی آن را در دلمان زنده می‌کند. اینجاست که نقش موثر ادبیات در رونق گردشگری و تشویق افراد به سفر مشخص می‌شود.

از این نویسنده بیشتر بخوانید:
چهارشیر؛ میدان خاطره‌ها
درنگی بر تنوع صنایع‌دستی استان خوزستان
صنایع دستی؛ نیاز دیروز، زینت امروز؟

علاوه بر این، ادبیات هر سرزمین، هسته اصلی گردشگری ادبی آن منطقه را تشکیل می‌دهد. اما برخلاف ادبیات داستانی کشور‌های دیگر، آثار ادبی ما مکان‌مند نیستند و به‌جز معدود کتاب‌هایی مانند «کلیدر» محمود دولت‌آبادی و «زمین سوخته» احمد محمود بیشتر داستان‌های ایرانی به توصیف فضایی خیالی می‌پردازند. با این حال، ادبیات ارزشی افزوده برای صنعت گردشگری است و متولیان فرهنگی باید به این نکته توجه کنند.

کلام آخر اینکه، گردشگری ادبی به واسطه پشتوانه فرهنگی و ادبی ایران یکی از پتانسیل‌های بالقوه صنعت گردشگری در این کشور است که آنطور که باید به آن پرداخته نشده است. طراحی تجربه‌های هرچند کوچک، اما ارزشمند در جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی یا حتی در مراکز خدمات‌دهی گردشگران مانند اقامتگاه‌ها، رستوران‌ها و... میراث ادبی این سرزمین را ملموس‌تر و جذاب‌تر به مسافران ایرانی و گردشگران خارجی معرفی خواهد کرد.

جلیل جعفری، متولد ۱۳۴۸، مترجم ادبی و فعال رسانه است. از ترجمه‌های او می‌توان به رمان «عشق در عصر کودتا»، مجموعه «یک چیز خوب هم بد نیست: داستان‌هایی کوتاه از نویسندگان معاصر آمریکایی»، مجموعه «شورانگیزترین عشق‌نامه‌های جهان» و... اشاره کرد.

اشتراک گذاری:

جلیل جعفری

یادداشت|گردشگری ادبی؛ چرا و چگونه؟

یادداشت|گردشگری ادبی؛ چرا و چگونه؟

صنعتگران خرمشهری با مدیریت تولید، بازرگانی و بازاریابی حوزه صنایع‌دستی آشنا شدند

خوزستان آماده نقش‌آفرینی ملی در میزبانی شایسته اربعین ۱۴۰۴ است

درخواست استاندار از وزیر کشور برای برگزاری «اولین اجلاس بین‌المللی راهپیمایی اربعین» در اهواز

کشف سیزدهمین نگارکند عیلامی ایذه

گزارش تصویری| موکب‌هایی به قد کودکی

گزارش تصویری| ۵۰ سال سینی‌گردانی برای حضرت قاسم

گزارش تصویری| عاشورای حسینی در شوشتر

تعیین عرصه و حریم دو محوطه میراث‌فرهنگی و یک بنای تاریخی در ایذه

گزارش تصویری| عزاداری بوشهری در شب عاشورا

گزارش تصویری| تعزیه شوش؛ میراثی معنوی با بیش از یک قرن قدمت

تلاش برای ثبت ملی تعزیه «شهر حُر»

گزارش تصویری| برپایی موکب حسینی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان

اهواز در ماتم عاشورا به سوگ نشست

طنین "یا حسین(ع)" در عاشورای جنوب غرب خوزستان همراه با مقتل‌خوانی

تپش عشق در تاسوعای خوزستان؛ خروش یا حسین در دیار مقاومت

شوش گواهی بر شکوه و عظمت ایران‌زمین است

گزارش تصویری| عزاداری شب ششم محرم در حسینیه «عقیله الطالبیین» اهواز

گزارش تصویری|همایش شیرخوارگان حسینی - اهواز

تاکید فرماندار بهبهان بر ارتقاء فرهنگ عمومی و برنامه‌ریزی دقیق رویدادهای فرهنگی

اجرای طرح‌های کلان آب و فاضلاب در پایانه‌های مرزی چذابه و شلمچه

تشکیل کارگروه مشترک ایران و عراق برای ارتقای خدمات دریایی به زائران اربعین حسینی(ع)

دفاتر خدمات مسافرتی خوزستان خواستار همراهی و صبوری مردم شدند

خانه تاریخی مهدوی دزفول بوتیک هتل می‌شود

گزارش تصویری| نشست بصیرتی "جهاد تبیین" در میراث‌فرهنگی خوزستان

یادداشت|نقش پایگاه میراث‌جهانی چغازنبیل در توانمندسازی زنان و توسعه پایدار صنایع‌دستی

یادداشت|درنگی بر تنوع صنایع‌دستی استان خوزستان

«کارگاه شوشترشناسی و بافت‌گردی» تشکیل می‌شود

گزارش تصویری| نشست معاون و کارشناسان صنایع‌دستی خوزستان با اعضا و افراد تحت پوشش انجمن خیران سیدالشهداء اهواز

دعوت استاندار خوزستان برای حمایت حداکثری از تولیدات صنایع‌دستی استان

تماس با ما

ما را دنبال کنید